Ολοκληρώνουμε την αναφορά μας και τα σχόλια για τους λόγους αποτυχίας των έξυπνων στελεχών, με την ανάλυση των τελευταίων τριών λόγων.

ΛΟΓΟΣ ΑΠΟΤΥΧΙΑΣ Νο 5: Η εμμονή μας με την «εικόνα» της εταιρείας μας
Η εμμονή των στελεχών με την «εικόνα» της εταιρείας τους σχετίζεται με την κριτική που εκείνη δέχεται και η οποία αντανακλά στα ίδια τα στελέχη. Η κριτική στην ίδια την εταιρεία, σε μια διαδικασία που εφαρμόζει, στην ποιότητα των προϊόντων και των υπηρεσιών της, στην οργανωτική της δομή, εκλαμβάνεται από τα στελέχη ως κριτική προς τα ίδια. Κι αυτή η κριτική αποτελεί εν δυνάμει κίνδυνο για την επιβίωσή τους. Είναι προφανές ότι δεν πρόκειται για το ίδιο πράγμα, δηλαδή η κριτική για την εταιρεία να ταυτίζεται πάντα με την κριτική προς τα στελέχη. Σε κάθε περίπτωση, η αυθαίρετη ταύτιση της κριτικής προς την εταιρεία με την άμεση ή έμμεση κριτική προς τα στελέχη της, δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια λανθασμένη οπτική.

Μάλιστα, ενώ η κριτική προς την εταιρεία, δίκαιη ή άδικη, θα έπρεπε να κινητοποιήσει τα στελέχη προς την κατεύθυνση της βάσης αυτής της κριτικής, συνήθως εκείνο που συμβαίνει είναι η απαξίωση της ίδιας της κριτικής και των επιχειρημάτων της και η αποφυγή εξέτασης του βάσιμου ή όχι των επιχειρημάτων που συνοδεύουν αυτή την κριτική.

ΛΟΓΟΣ ΑΠΟΤΥΧΙΑΣ Νο 6: Η υποτίμηση των εμποδίων
Η έκτη συνήθεια που έχουν τα αποτυχημένα στελέχη είναι η υποτίμηση των εμποδίων. Γνωρίζετε κάποια κατάσταση στη ζωή του ανθρώπου που να μην υπάρχουν εμπόδια; Επιπλέον, οι επιχειρήσεις, ειδικά από τη μελέτη του περιβάλλοντος εντός του οποίου δραστηριοποιούνται, προσπαθούν να ανιχνεύσουν τα πιθανά εμπόδια («αδυναμίες» και «απειλές» τα ονόμασε ο Porter στην περίφημη «SWOT analysis») και να τα υπερβούν ή να τα μετριάσουν.

Ας υποθέσουμε ότι έχουμε τον ιδρυτή μιας οικογενειακής επιχείρησης ο οποίος έχει υπερβεί την ηλικία των 70 ετών. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι ξεκίνησε από το μηδέν και δημιούργησε μια επιτυχημένη οικογενειακή επιχείρηση. Είναι προφανές ότι στην πορεία της επιχειρηματικής του ζωής, έκανε λάθη, αλλά όχι μόνον επέζησε, αλλά ίσως και να μεγαλούργησε. Κι αυτό συνέβη γιατί πάντοτε, όταν έπρεπε να αντιμετωπίσει μια πρόκληση, μπορούσε να καταλάβει ότι για να την υπερβεί: ή θα έπρεπε να εργαστεί ακόμη πιο σκληρά, ή να δραστηριοποιηθεί περισσότερο έξυπνα, ή να κάνει κάτι διαφορετικό από αυτό που έκανε μέχρι σήμερα ή… Έχοντας τώρα υπερβεί τα 70, γεμάτος εμπειρίες και σοφία, σίγουρα θα σκέφτεται: «Έχω υπερβεί κάθε εμπόδιο στην επιχειρηματική μου ζωή. Ξεκίνησα από το μηδέν και σήμερα η επιχείρησή μου αξίζει πάνω από 15 εκ. ευρώ! Άρα, μπορώ να συνεχίσω να το κάνω.» Η προηγούμενη έκφραση δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα μεγάλο «ΕΓΩ.» Κι έτσι δημιουργείται ο «φαύλος κύκλος» των λανθασμένων πεποιθήσεων που αναφέρθηκαν σ’ αυτό και στα προηγούμενα δυο άρθρα. Έτσι δημιουργείται μια εικονική πραγματικότητα, που κάνει τα στελέχη να «παραβλέπουν» τις νέες προκλήσεις, να υποτιμούν τις απειλές και να μην κάνουν έγκαιρη ή/και καθόλου διάγνωση των αδυναμιών που υπάρχουν στις επιχειρήσεις τους.

ΛΟΓΟΣ ΑΠΟΤΥΧΙΑΣ Νο 7: Προσκολλημένοι με το παρελθόν
Ο αείμνηστος ηγέτης του ΚΚΕ Χαρίλαος Φλωράκης είχε πει ότι: «Δεν πας στην καινούργια διαδρομή με το παλιό εισιτήριο.» Αυτό ακριβώς είναι και η ουσία του έβδομου λόγου αποτυχίας των στελεχών: νομίζουν ότι οι λύσεις που δόθηκαν σε προβλήματα κατά το παρελθόν μπορούν αυτούσιες να εφαρμοσθούν και σήμερα. Το ίδιο συμβαίνει και με τις ιδέες που βοήθησαν ν’ αναπτυχθεί η επιχείρηση. Η σκληρή δουλειά, όντως λύνει ή/και μετριάζει τα προβλήματα. Η έξυπνη δουλειά όμως λύνει τα περισσότερα από αυτά.

Για να δουλέψουμε όμως εξυπνότερα πρέπει να εγκαταλείψουμε νοοτροπίες του παρελθόντος και να προσαρμοσθούμε στο σήμερα. Τα στελέχη πρέπει να αποκτήσουν νέες δεξιότητες, που θα βοηθήσουν την επιχείρηση να δημιουργήσει νέες δυνατότητες. Δυστυχώς ή ευτυχώς, η αυτογνωσία είναι πολύ σημαντικό προσόν για τα στελέχη. Το ίδιο και η μετάνοια. Κι αυτά για να φύγει από τη μέση ο μεγάλος εχθρός των (οικογενειακών) επιχειρήσεων: το «ΕΓΩ.»