«Το λένε και τα νούμερα!» Πόσες και πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει αυτή τη φράση «κλισέ» την οποία ο συνομιλητής μας – εύλογα – τη χρησιμοποιεί για να μας πείσει ότι έχει δίκιο. Πράγματι, τα επίσημα στατιστικά στοιχεία και – κυρίως – η ερμηνεία τους, μπορούν να μας διαφωτίσουν σε πλήθος πραγμάτων. Στο σημερινό άρθρο θα προσπαθήσουμε να πείσουμε με ποσοτικά στοιχεία αυτό που υποστήριζε πριν πολλά χρόνια ο μεγάλος γκουρού του management Peter Drucker, ότι δηλαδή: «Η διαδοχή είναι το ύστατο κριτήριο επιτυχίας του ιδρυτή μιας οικογενειακής επιχείρησης.»
Τι λένε λοιπόν τα νούμερα για το θέμα;
Ότι στην Ελλάδα, και σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της εθνικής μας στατιστικής υπηρεσίας που αφορούν στην κατανομή του πληθυσμού της Ελλάδας στην τελευταία απογραφή του 2021, τα άτομα ηλικίας από 55 – 64 το 2021 ήταν περίπου 1,4 εκ..
|
Ηλικία
|
Σύνολο Ατόμων
|
Ηλικία
|
Σύνολο Ατόμων
|
|
0-4
|
453.966
|
55-59
|
720.269
|
|
5-9
|
499.640
|
60-64
|
687.595
|
|
10-14
|
557.130
|
65-69
|
615.308
|
|
15-19
|
548.300
|
70-74
|
570.239
|
|
20-24
|
563.050
|
75-79
|
446.605
|
|
25-29
|
557.873
|
80-84
|
389.016
|
|
30-34
|
586.014
|
85-89
|
247.392
|
|
35-39
|
699.931
|
90-94
|
99.212
|
|
40-44
|
797.084
|
95-99
|
26.633
|
|
45-49
|
792.873
|
100+
|
13.451
|
|
50-54
|
807.051
|
ΣΥΝΟΛΟ
|
10.678.632
|
Αυτό σημαίνει για τον κόσμο των οικογενειακών επιχειρήσεων, ότι τα άτομα αυτά σε 1 μέχρι και 9 χρόνια θα έχουν συνταξιοδοτηθεί. Πόσα άραγε από αυτά είναι ιδιοκτήτες οικογενειακών επιχειρήσεων; Αυθαίρετα θα τολμούσα να υποθέσω ότι είναι μόλις το 10%. Αυτό σημαίνει ότι περίπου 140.000 οικογενειακές επιχειρήσεις (τουλάχιστον!) θα αντιμετωπίσουν την ανάγκη διαδοχής από σήμερα και για τα επόμενα 1 έως 9 χρόνια. Αυτές οι 140.000 οικογενειακές επιχειρήσεις παράγουν πλούτο, απασχολούν χιλιάδες ανθρώπους, δημιουργούν νέα προϊόντα και νέες υπηρεσίες και αποτελούν παράγοντα κοινωνικής συνοχής ειδικά σε τοπικό επίπεδο. Ως εκ τούτου, το ενδιαφέρον όλης της κοινωνίας, και όχι μόνον των ίδιων των οικογενειών που είναι ιδιοκτήτριες οικογενειακών επιχειρήσεων, για την εξασφάλιση της συνέχισης της λειτουργίας τους και της ανάπτυξής τους, είναι εξαιρετικά μεγάλο και απόλυτα εύλογο.
Παλαιότερα είχαμε γράψει για τον κανόνα 3 – 1 – 3, που σας θυμίζω λέει ότι μόνον 3 στις 10 οικογενειακές επιχειρήσεις επιβιώνουν και πηγαίνουν στη 2η γενιά, μόνον 1 στις 10 στην 3η γενιά και μόνον 3 στις 100 στην 4η. κι αυτό εξ’ αιτίας της αποτυχίας της διαδικασίας διαδοχής, δηλαδή της μεταβίβασης της ηγεσίας από τη μια γενιά στην άλλη. Ο κανόνας λοιπόν σε συνδυασμό με τα στοιχεία από την Ελληνική Στατιστική Αρχή, κάνει ακόμη πιο κρίσιμη την υλοποίηση μιας σωστής διαδικασίας διαδοχής σε μια οικογενειακή επιχείρηση.
Οπότε, πρέπει να θυμόμαστε αυτό που έχει αποδειχθεί παγκοσμίως: όσες οικογενειακές επιχειρήσεις αφιέρωσαν μια δεκαετία και πλέον για την εγκαθίδρυση και την ενεργοποίηση των σχεδιασμών διαδοχής τους, είχαν πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες να βιώσουν και να απολαύσουν επιχειρηματικές επιτυχίες δεκαπέντε χρόνια μετά, σε σχέση με εκείνες τις εταιρείες που αφιέρωσαν μια πενταετία, ή και λιγότερο για τη μετάβαση αυτή. Το μυστικό στο σχεδιασμό διαδοχής, εάν υπάρχει κάποιο, είναι η αφιέρωση ενός επαρκούς χρονικού διαστήματος για να υλοποιηθεί με τον σωστό τρόπο, ώστε τα σχέδια αυτά να μπορέσουν τελικά να λειτουργήσουν.
Κι επειδή διανύουμε τις πρώτες μέρες του χρόνου, ας τις ξεκινήσουμε με μια ευχή: το 2024, να υλοποιηθούν πολλές και σωστές διαδοχές. Για να υλοποιηθεί αυτή η ευχή, απευθυνόμενοι σε ιδρυτές και υποψηφίους διαδόχους οικογενειακών επιχειρήσεων, προτείνουμε να σκεφθούν εφέτος σοβαρά τα παρακάτω:
1. Όσο πιο νωρίς ξεκινήσει η διαδοχή τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες τα σχέδια για την επόμενη μέρα να λειτουργήσουν προς τη σωστή κατεύθυνση.
2. Μην αφήσετε τη ζωή να λύσει το πρόβλημα της διαδοχής. Γιατί η ζωή θα λύσει το πρόβλημα, αλλά σίγουρα με πολύ οδυνηρό τρόπο.
3. Βάλτε τα επιχειρηματικά συμφέροντα πάνω από τα οικογενειακά. Ο διάδοχος δεν μπορεί να επιβάλλεται, αλλά να είναι αυτός που συγκεντρώνει πραγματικά τις περισσότερες ικανότητες, τις δεξιότητες και τα προσόντα για να ηγηθεί της επιχείρησης.
4. Εμπιστευθείτε στελέχη από την αγορά, που προφανώς δεν ανήκουν στην οικογένεια. Θα σας βοηθήσουν πολλαπλώς: και στο θέμα της διαδοχής και στο θέμα της αντιμετώπισης των πολλών προκλήσεων του σήμερα και του αύριο.
5. Σκεφθείτε την ευθύνη που έχει η οικογενειακή σας επιχείρηση απέναντι σε εργαζόμενους, προμηθευτές, πελάτες και στην κοινωνία. Είναι τόσο μεγάλη που δεν επιτρέπεται να κάνετε λάθος με την υλοποίηση της διαδικασία της διαδοχής.
6. Και τέλος, δημιουργείστε τη νοοτροπία της διαρκούς προσαρμογής. Είναι ο μόνος τρόπος για να εξασφαλισθεί η συνέχεια και η ανάπτυξη της οικογενειακής σας επιχείρησης.