Η συναισθηματική φόρτιση συνήθως είναι ο πλέον ανασταλτικός παράγοντας για τη διαδοχή. Ο φόβος του πρεσβύτερου μήπως αδικήσει «λόγω» ή «έργω» κάποιο μέλος της επόμενης γενιάς, τον κάνει να το σκέφτεται και να το ξανασκέφτεται.
Υπάρχουν όμως και οι εξαιρέσεις, όπως ο ιδρυτής μιας οικογενειακής επιχείρησης, ο οποίος στην ηλικία των 55 ετών κατάλαβε έγκαιρα την αξία των λόγων του Πολύβιου που γράψαμε στο προηγούμενο άρθρο, σκέφθηκε με σοβαρότητα τις άλλες δέκα μεγάλες αλήθειες για τις οικογενειακές επιχειρήσεις και γι’ αυτό αποφάσισε να εκκινήσει τη διαδικασία της διαδοχής, κάνοντας την ακόλουθη ανακοίνωση, στα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρείας του.
«Αγαπητοί,
Μετά από πολλή σκέψη, αποφάσισα να παραιτηθώ από Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας, σε δέκα χρόνια από σήμερα, δηλαδή μόλις συμπληρώσω τα 65. Μέχρι τότε θα έχω φροντίσει να προετοιμάσω δυο υποψηφίους διαδόχους, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Τους τελευταίους εικοσιτέσσερεις μήνες πριν την αποχώρησή μου εγώ και το Διοικητικό Συμβούλιο θα εξετάσουμε και τους δυο υποψηφίους και θα καλέσουμε μια εταιρεία εξειδικευμένων συμβούλων για το θέμα για να μας εκθέσει την άποψή της για τις ηγετικές ικανότητες, τα προσόντα και τις δεξιότητες των δυο υποψηφίων. Μετά θ’ αποφασίσουμε σε ποιον από τους δυο θα αναθέσουμε την ηγεσία της οικογενειακής επιχείρησης.
Από σήμερα κιόλας ξεκινάμε να δίνουμε αυξημένες αρμοδιότητες και ευθύνες στα δυο αυτά άτομα και θα κρίνουμε την πρόοδό τους κάθε εξάμηνο με κριτήρια τον τρόπο με τον οποίο χειρίσθηκαν κρίσεις, αν επέδειξαν πραγματική ηγεσία στον τομέα που τους αναθέσαμε, αν πέτυχαν την αναμενόμενη κερδοφορία και αν εκπλήρωσαν στον σωστό χρόνο αυτό που τους αναθέσαμε.
Κυρία και Κύριοι,
Γνωρίζω ότι η πρόκληση που σας ζητώ να αναλάβουμε όλοι μας είναι πρωτόγνωρη. Αλλά δίχως μακροχρόνια και σωστή προετοιμασία των υποψηφίων διαδόχων δεν θα πραγματοποιήσω ποτέ το όραμά μου, που δεν είναι άλλο από την εξασφάλιση της συνέχειας και της ανάπτυξης της επιχείρησης που δημιούργησα με τόσο κόπο τα τελευταία τριάντα χρόνια.
Για να κάνω το όραμά μου πραγματικότητα, αποφάσισα να προσλάβω εξωτερικούς συμβούλους, με τους οποίους θα έχω τακτικές συναντήσεις για να συζητήσουμε θέματα στρατηγικής, διακυβέρνησης της οικογένειας και της επιχείρησης, στελέχωσης και χρηματοδότησης των δραστηριοτήτων μας.
Σε κάθε περίπτωση, για να επιτύχουμε την ανάπτυξη που θέλουμε τα επόμενα χρόνια, χρειάζεται την επόμενη δεκαετία που θα διαρκέσει η προετοιμασία των υποψηφίων διαδόχων, να δημιουργήσουμε μια κουλτούρα συλλογικότητας, διαφάνειας και εμπιστοσύνης σ΄ ολόκληρη την επιχείρηση.
Αγαπητοί μου,
Έχω κατανοήσει ότι η σαφήνεια του οράματος, του σκοπού, της αποστολής, των αξιών και της στρατηγικής μας, μπορεί τελικά να δημιουργήσει την απαραίτητη κατεύθυνση σε σχέση με το τι θα χρειαζόταν η μελλοντική μας ηγεσία. Τα επόμενα χρόνια είμαι βέβαιος ότι θα εργασθούμε συστηματικά για την ολοκλήρωση με επιτυχία μιας σωστής διαδικασίας διαδοχής και εν τέλει στην επιλογή του επόμενου ηγέτη μας.
Άλλωστε, αν γίνει σωστά η όλη διαδικασία τα επόμενα χρόνια, η ανακοίνωση του επόμενου ηγέτη της οικογενειακής μας επιχείρησης δεν θα πρέπει να αποτελέσει τελικά έκπληξη για κανέναν.
Τελειώνοντας την ανακοίνωση των αποφάσεών μου, θέλω να πω ότι η μακροχρόνια διαδικασία διαδοχής, θα πρέπει να διέπεται από τις ακόλουθες αρχές: δικαιοσύνη, διαφάνεια, αφοσίωση, επαγγελματισμό και θάρρος, ούτως ώστε να μην φοβόμαστε ούτε μια στιγμή τα επόμενα δέκα χρόνια να θέσουμε τον πήχη ψηλά.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.»
Τελικά, το μυστικό στο σχεδιασμό διαδοχής, εάν υπάρχει κάποιο, είναι η αφιέρωση ενός επαρκούς χρονικού διαστήματος για να υλοποιηθεί με τον σωστό τρόπο, ώστε τα σχέδια αυτά να μπορέσουν τελικά να λειτουργήσουν. Όποια οικογένεια το εφάρμοσε, ήταν η μεγάλη κερδισμένη!